Is brood ongezond en 'n dikmaker?

Hey hey,

Er wordt de dag van vandaag meer en meer beweerd dat brood ongezond zou zijn. Omdat ik met WordFit nu eenmaal willen ingaan tegen alle fabels die er bestaan rond voeding ga ik in dit artikel iets dieper in op het feit of brood nu al dan niet ongezond is. 

Brood bevat zowel koolhydraten als gluten. En laat dat nu net twee zaken zijn waar allerlei media maar ook zogezegde voedingsexperts tegenwoordig graag op schieten. Dat je door het schrappen van koolhydraten niet per se ook gewicht verliest... Daar schreef ik al eerder over.

Maar wat met die gluten? Het is een echt trend om glutenvrij te eten. En dat terwijl er in België 'maar' een 55 000-tal mensen echt af te rekenen hebben met glutenintolerantie of coeliakie. Dat is ongeveer een halve procent van de bevolking. 

Tijd om wat dingen in zijn context te plaatsen lijkt me...  

Zeker is dat wij, mensen, niet altijd brood hebben gegeten. Dat is al een 1e indicatie dat wij in ieder geval niet noodzakelijk brood nodig hebben om te overleven… 

De natuur heeft beschermingsmechanismes om zichzelf te beschermen. Zo bevatten de zaden van gewassen en dus ook granen antinutriënten. Voorbeelden van deze antinutriënten zijn lectine, fytinezuur en ook gluten. Hier en daar wordt beweert dat brood eten hierdoor ongezond is. Ik ga er hier iets dieper op in.

Gluten zijn de meest bekende (of toch zeker het meest besproken) antinutriënten. Maar eerst willen we toch nog even dieper ingaan op de eerste twee. Lectine is een eiwit. Veel allergieën zijn mogelijke reacties van het lichaam op de aanwezigheid van lectines en dan nog vaak op een bepaald soort lectine, nl. wheat germ agglutinin (WGA). Maar dit soort lectine wordt onschadelijk gemaakt bij verhitting boven 200°. Vermits brood wordt gebakken boven deze temperatuur klopt het argument dat brood eten ongezond is door de aanwezigheid van lectines niet. In havermout (waar ik verder in dit artikel nog op terugkom) zit trouwens ook geen WGA. 

Een ander antinutriënt dat we terugvinden in granen is fytinezuur. Dit zorgt ervoor dat mineralen minder snel worden opgenomen in je lichaam. Ook dit sterkt bepaalde personen om te zeggen dat brood eten ongezond is. Wat ze hierbij wel vergeten te vermelden is dat fytinezuur ook schadelijke stoffen meeneemt en afvoert. Het is dus een sterk antioxidant en die beschermen ons lichaam dus juist tegen vrije radicalen, dewelke ongezond zijn. 

Vaak wordt er met de beschuldigende vinger gewezen naar gluten… OK, het is een gegeven dat er gluten zitten in de granen waarmee brood wordt gemaakt. En dat sommige mensen op sommige ervan niet zo goed of zelfs allergisch reageren is ook een feit. Maar dat is even goed zo voor bijvoorbeeld schelpdieren. Ook daarop zijn er mensen die om onbekende redenen allergisch reageren en er dus niet tegen kunnen. Dat is dus nog geen argument om te beweren dat gluten en daardoor brood ongezond is. Maar het feit dat celebraties zoals Oprah Winfrey en Lady Gaga plots ook begonnen met glutenvrij te eten droeg natuurlijk bij aan de hype...

Dit wordt vaak beweerd… Ten onrechte! Er zijn namelijk tot op heden nog altijd geen goede wetenschappelijke onderzoeken naar gedaan. Twee zaken vormen een probleem bij de relativiteit van de wel reeds gevoerde experimenten:

• Alle tot nu gecontroleerde onderzoeken waarbij voedingspatronen met en zonder gluten werden vergeleken (Cheng J 2010, Dickey W 2006, Murray JA 2004, Valletta E 2010) vonden plaats bij personen die allergisch waren voor gluten. Deze experimenten werden echter nog nooit bij gezonde mensen onderzocht.

• Correct uitgevoerde experimenten waarbij gezuiverde representatieve gluten worden gebruikt zijn ook nog nooit uitgevoerd.

Tegenwoordig wordt er ook vaak beweerd dat de stofjes gliadine en gluteninen (die onderdeel uitmaken van de gluten) ervoor zorgen dat brood een dikmaker is en zelfs dat gluten verslavend zouden zijn. Deze 2 stoffen hebben namelijk een werking die lijkt op die van opiaten (denk aan opium dat tijden de hippie-periode een sterk verslavende drug was). Daarom wordt dus vaak beweerd dat ook gluten verslavend zouden zijn en dat dit de reden vormt waarom vele mensen zich overeten van brood. Nu is het wel zo dat overeten een grote risicofactor is voor tal van welvaartsziektes. Luisteren naar je lichaam, eten als je ook echt honger hebt en dus niet te veel eten zijn wel heel belangrijk! Maar daarmee is de kous niet af...

Waarom vormde obesitas vroeger, nadat we 10.000 jaar geleden door de opkomst van de landbouw granen gingen telen en ook brood gingen maken, geen probleem? Onze voorouders aten toch ook al brood? En bestonden er toen ook al welvaartsziektes? Was er toen zoveel overgewicht als nu?

Sommige experts verwijzen dan naar nieuwe teelttechnieken en zelfs genetische manipulatie van gewassen. Hierdoor zouden gluten tegenwoordig meer gliadine bevatten dan vroeger het geval was. 

Als ik bovenstaande info meegeef aan mensen komen ze vaak toch aandraven met verhalen over iemand die ze kennen en die wel is afgevallen door het weglaten van brood op zijn of haar menu... "Voor de rest hadden ze niets veranderd."

Maar is dat werkelijk zo? Ken jij iemand die enkel en alleen brood eet? Zonder beleg? Probeer het maar eens. Een week enkel droog brood eten. Je zal merken dat je rustiger gaat eten. Want ja, het smaakt toch net dat ietsje minder goed...

Door rustiger te eten neemt de kans op overeten serieus af. En door jezelf systematisch minder te overeten ga je daadwerkelijk gewicht verliezen. Dit ondanks alle, zogezegde, verslavende stoffen en het dik makende effect van brood. 

Een verklaring geven voor het feit dat mensen afvallen als ze geen brood meer eten? Alstublieft. Naast het feit dat ze geen brood meer eten, eten ze ineens ook geen beleg meer. En laat nu net datgene wat je op je boterham doet vaak de ‘dikmaker’ is. Door de combinatie van brood met beleg eten sommige personen meer dan ze nodig hebben. Omdat ze dit zo lekker vinden. Moesten ze één maaltijd enkel het brood eten en een andere maaltijd enkel het beleg, dan zouden ze sowieso minder eten. Al was het maar een beetje. Ze vinden het gewoon minder lekker waardoor ze er minder van gaan eten. Als je dan evenveel blijft verbruiken, ga je automatisch afvallen. Dat is de theorie van de energiebalans.

Ziezo, hopelijk heb ik je weeral wat wijzer kunnen maken?!

Laat je dus in de toekomst maar niet meer wijsmaken dat brood een dikmaker is...

Indien je mensen denkt te kennen die geholpen zijn met deze info, deel dit artikel dan maar even... 

Groetjes, 

Fré Heylen

Fit zijn betekent dat je gezond en energiek voelt.

Dat je zoveel mogelijk energie en goesting hebt om die dingen die je wil en moet doen, om die zo goed mogelijk te doen. 

Daarvoor zijn er 4 aspecten belangrijk, nl.

• voeding
  
  
• beweging
  
  
• rust/ontspanning
  
  
• mindset

Sinds 2011 begeleid ik mensen naar een fitte levensstijl. Zowel fysiek als mentaal.

In de praktijk merkte ik dat mensen heel hard waren geholpen met enkele simpele dingen. 

Deze bundelde ik in 'The Basics' van de WordFit-academie.

Daarover vind je hieronder meer info...