Interview Veerle Hermans, prof. Ergonomie (VUB)

In de vijfde aflevering van de ‘Goed in je vel’-podcast interviewde ik Veerle Hermans.

Het interview kan je beluisteren via de Apple Podcast App, Spotify of Soundcloud.

Ben jij niet zo 'in to' het luisteren van een podcast?

Geen nood. Hieronder kan je het interview met Veerle Hermans gewoon ook lezen.

Ziezo.

Welkom bij de 5^e aflevering van de ‘Goed in je vel-podcast’.

In deze aflevering interview ik Veerle Hermans. Veerle is professor ergonomie aan de Vrije Universiteit Brussel. Ze heeft het in dit interview over zaken als genieten, volhouden, wanneer zitten ongezond voor je wordt, etcetera.

Ook geeft ze mee welke boeken zíj interessant vindt.  Ik kan je alvast verklappen dat er enkele tussen zitten die ook voor jou heel waardevol kunnen zijn.

Bovendien heeft ze – net als ik – zelf ook een eigen boek uit. Dit heet ‘My happy office’. Veerle geeft er in mee hoe je je werkplek in 10 stappen kan optimaliseren, gaande van de basisinrichting van je werkplek tot ergonomische oplossingen voor je algehele welzijn. En goed nieuws. Ik mag een gratis exemplaar wegschenken aan één van de luisteraars van deze ‘Goed in je vel-podcast’. Misschien wel aan jou.  Surf daarvoor even naar WordFit.be/myhappyoffice en laat je contactgegevens achter. Wie weet ben jij dan binnenkort wel de gelukkige winnaar van dit zéér interessante boek.

Ik zou zeggen: “Neem even een momentje voor jezelf en laat je inspireren door dit interview.”

Veel leesplezier.

Veerle, ja, welkom. Bedankt dat je voor mij even de tijd wil nemen.

Even vooruit spoelen om te kunnen terugkijken.  Stel, jij ligt op je sterfbed - hopelijk mag dat nog lang wegblijven – maar welke dingen wil jij je dan vooral herinneren?

Dat ik een aangenaam leven gehad heb. Op alle leeftijden, dus niet alleen een bepaalde periode in mijn leven, maar dat het eigenlijk goed gegaan is met mij. Tijdens mijn hele loopbaan, dat ik ben kunnen blijven genieten van het leven. Dat ik mogelijk zo wat mensen kunnen inspireren heb om een fijn leven te hebben. Bij mij situeert mijn expertise zich vooral naar het werk toe, maar ook daarbuiten hoop ik dat ik mensen wel wat kan inspireren en wat mee kan aanzetten naar een gezonde levensstijl. Ik hoop dat mensen rondom mij ook een heel gelukkige tijd gehad hebben. Dan denk ik aan familie, aan vrienden.

Vooral, dat ik zo het gevoel heb van: “Ja, het is goed geweest.”

Oké, goed, voor ik daar ik iets verder op inga - op de dingen die je net aangeeft - voor de mensen die jou niet kennen: “Wie is Veerle Hermans?”

Veerle Hermans is eigenlijk iemand die altijd geprobeerd heeft in haar leven om de theorie en de praktijk met elkaar te verbinden. Ik heb nogal een academische achtergrond.  Ik heb ook lichamelijke opvoeding gedaan, toen nog het toenmalige licentiaat, sportkot, in Leuven.  Ik heb daarna gedoctoreerd in het labo ergonomie en dus vanaf toen eigenlijk onderzoek beginnen doen, vooral naar de fysieke ergonomie, de fysieke belasting van het werk en wat dat doet met een mens en hoe we dat kunnen aanpakken. Maar, dat is typisch aan ergonomie, dat is echt een vak dat zich situeert tussen de theorie en de praktijk. Ik geef al meer dan 22 jaar les aan de VUB, waar ik een theoretische cursus ergonomie geef, maar die is doorspekt altijd met voorbeelden vanuit de praktijk. Dus euh, ik denk dat dat wel een beetje mijn sterkte is.  Ik heb mijn academische achtergrond, ik kijk ook altijd: “Is het wel bewezen, wat hier allemaal beweerd wordt?”.  En ik sta ook nog altijd met mijn voeten in de praktijk.  Ik analyseer ook nog arbeidsomstandigheden, ik zoek nog altijd naar oplossingen voor bedrijven, dus ja, ik ben zo’n beetje een pragmatische theoreticus of een theoretische practicus, tja, hoe moet je dat dan zeggen, hé.  Dus, ik probeer de twee altijd wel te vereenzelvigen.  En dat is voor mij ook wel belangrijk – ook in de jobs, die ik tot nu toe altijd gedaan heb.  Ik ben nog altijd een stukje verbonden aan de universiteit, maar ik heb een heel lange tijd, ik heb 15 jaar in een externe preventiedienst gewerkt als hoofd van de discipline ergonomie en ja, dat was Idewe, dus en daar is ergonomie van het meest uitgebreid van alle externe preventiediensten.  Op het einde had ik daar toch 20 ergonomen, die overal in België, bedrijfsprojecten doen, maar ik ben daar onlangs mee gestopt. Ik ben daar begin maart mee gestopt. Sommige mensen verklaarden mij zot, die dachten: “Allé, dat is toch dé job voor u”, maar dan kennen ze mij niet goed, denk ik dan. Ik ben iemand die ook wel altijd wat uitdagingen zoekt en na 15 jaar diezelfde jobs, was het voor mij duidelijk: “Ja, ik wil iets nieuws.”

En ik heb mezelf nu wat tijd gegeven om iets nieuws te zoeken.  Ik ben nog altijd wel aan de VUB en dat is zelfs een beetje vergroot nu, mijn aanstelling bij de VUB, maar ik heb nog heel veel tijd om andere dingen te gaan doen, en dus … We zijn nooit te oud om te leren.

Daar kan ik mij volledig in vinden, inderdaad. Dus, je bent wel iemand die van uitdagingen houdt?

Ja, niet altijd hetzelfde doen. Ik heb in het verleden ook héél veel les gegeven rond ergonomie dus.  Ik zat aan de VUB, maar ik zat ook bij EHSAL, die zitten nu bij de KU Leuven. Ik was gastprofessor in Antwerpen in drie verschillende opleidingen.  Maar, op de duur hoorde ik constant mezelf altijd hetzelfde zeggen en na een paar jaar was dat ook weer goed geweest.

Ik zoek ook wel wat uitdagingen of ook nog projecten, die ik doe.  Dat kunnen soms Europese projecten zijn met verschillende onderzoekscentra samen, dat vind ik allemaal wel leuk.

Zonder de ambetanterik te willen uithangen, je zegt zelf: ”Ik hoor mezelf heel vaak hetzelfde vertellen”, maar goed...

Voor de podcast nu: “Wat zijn de dingen, waarvan je zegt: daar zijn je luisteraars ongetwijfeld heel erg mee geholpen om dàt of dàt te horen? Om dat te weten rond ergonomie? Rond al dan niet veel zitten..."

Ik zal misschien ook even kort aangeven hoe ik jou heb leren kennen. Ik heb mijn boek geschreven en daar was ik ook een stukje aan het schrijven over zitten en staan en ik botste op een onderzoek rond het feit dat de gekende zit-staanbureaus niet per sé leiden tot minder zitten. Zo heb ik jou leren kennen en vandaar dat ik jou ook heb gecontacteerd. Kan je daar iets meer over vertellen?”

Ja, dat is een typisch voorbeeld van: “Men heeft ergens een oplossing voor gevonden en men gaat dat dan maar onmiddellijk naar het extreme brengen.”  Ja, plots ineens werden alle mensen – bij wijze van spreken – uit hun stoel gegooid om al rechtstaand te gaan werken. En daar zijn zeker voorbeelden van, hé. Want als wij rechtstaan hebben wij altijd een betere houding, die meer strookt met onze natuurlijke houding van onze ruggenwervels, van onze wervelkolom dan wanneer wij gaan zitten. Dus, het is zeker goed om dat zitten te doorbreken maar je mag dat ook niet tot in het extreme gaan doen, om dan constant te gaan rechtstaan.  Want dat zorgt ook weer voor heel wat nadelen, dat kan je niet volhouden. Een mens is gemaakt om wat meer afwisseling te hebben en ik noem dat altijd ‘The healthy mix van zitten, staan en bewegen’.

En wat blijkt nu uit onderzoek? Die bedrijven, die er op ingezet hadden om een aantal staande werkplekken te gaan maken met van die statafels, initieel werkte dat wel, maar na verloop van tijd zie je dat terug afnemen en gaan mensen weer meer zitten dan dat ze regelmatig rechtstaan.  En dat is typisch ook, omdat mensen zich niet voldoende bewust zijn wat de voordelen bv. echt zijn en hoe kan je dat gedrag bestendigen? Hoe blijf je dat goede gedrag vertonen? Maar nee, het is eens wat druk geweest, het is iets anders, er is stress, en ze denken allemaal dat dat beter gaat als je gaat zitten en bij wijze van spreken in uw computer gaat kruipen. Ze zitten dan helemaal voorover gebogen, liefst werken ze dan nog op hun laptop zonder dat ze een goeie opstelling van hun werkplek hebben want ze denken dat dat sneller gaat en ja, dan doe je weer meer kwaad dan goed en dan heb je initieel wel een goede oplossing gehad met zo’n zit-stabureaus maar als je het gedrag van mensen niet bestendigt, en niet de middelen aanreikt dat ze daar toch wat meer aandacht aan schenken,  dan houden mensen dat niet vol en jammer genoeg zie je dan wel dat die zit-statafels minder gebruikt worden.

Ja, en wat betreft volhouden, jij zegt: “Oké, daar draait het uiteindelijk altijd om”.  Zijn er daar vanuit de praktijk voorbeelden, waarvan je zegt: “Die dingen dragen daar toe bij, tot dat volhouden?”

Ja, je moet ook niet alle heil in die zit-statafels zien.  Je moét ook geen zit-statafel hebben, hé, met mondjesmaat gaan we wel terug naar het werk, maar, de meesten zitten nog heel veel thuis te werken en iedereen heeft geen zit-statafel, laat staan een bureaustoel.  Maar, dan kan je toch zoeken naar wat kleinere hulpmiddelen.  Wat ik initieel  bv. gedaan heb: ik stond recht aan mijn vensterbank en daarop legde ik mijn boek of een papier, dat ik aan het lezen was of ik deed het telefoongesprek van daar om toch dat zitten op die manier wat af te wisselen met wat rechtstaand werk, een keer wat rondwandelen in het huis of de tuin, als je die mogelijkheden hebt. En ik denk dat dat wat de boodschap is: ‘Zie niet al het heil in één ding, maar probeer wat verschillende prikjes uit’. Zeker bij werkgevers is dat ook belangrijk. Voorzie verschillende aspecten, zodanig dat mensen ook wat de keuzevrijheid kunnen hebben. Want iets opgelegd krijgen is altijd veel moeilijker dan zelf een keuze te kunnen maken.  Dus hoe meer dingen je kan voorstellen aan de mensen om hun gedrag te veranderen, hoe meer kans je gaat hebben dat ze iets gaan vinden, dat bij hen past, wat zij gaan doen.  Dat is hetzelfde als je mensen wilt ertoe aanzetten om te gaan sporten.   Toen ik afgestudeerd was als sportkotter was mijn missie: “Ik ga iedereen laten sporten.” Ja, ik ben heel snel met mijn voetjes in de realiteit gekomen of op de grond gevallen, of hoe moet ik dat zeggen?  Mijn missie is nu zoveel mogelijk mensen naar gezond bewegen te krijgen en je ziet dat het beter is dan: “Je moet.”

Ik ben een loper. Mensen zeggen dan tegen mij: “Ja, maar, ik haat lopen.” Ik heb ook niet gezegd tegen de mensen dat ze moeten gaan lopen, hé. Maar, mensen denken: “Ik moet meer gaan bewegen”, ze vertalen dat dan direct in “Ik moet meer gaan sporten”, maar als je daar niet in geïnteresseerd bent, dat moet niet.  Het is goed natuurlijk om je fysieke inzet wat te promoten, maar je kan ook wel wat kleinschaliger dingen proberen, en ja dan ga je toch meer mensen mee bereiken dan alleen diegenen, die eens 1 keer in hun leven de 20 km van Brussel hebben gelopen of de Mont Ventoux hebben beklommen.  Er zijn nog altijd heel veel mensen, die dat niet willen.

Nee, nee, dat is perfect oké, denk ik, ook inderdaad.  Oké, er zijn toch ook wel onduidelijkheden over de nadelen van het zitten.  Jij geeft daarnet al aan dat als je inderdaad rechtstaat, dan kan je meer die natuurlijke kromming in je wervelkolom aanhouden en tijdens het zitten is dat dus moeilijker. Maar, ik denk dat ik daar hier en daar al een beetje zicht op heb, maar de luisteraars zullen dat misschien niet zo kennen.  Het is daarom misschien wel waardevol zijn om daar ook ietsje dieper op in te gaan.  Dan zullen velen hun ogen misschien ook open gaan.

Ja, dat is effectief zo.  Als ergonoom zeg ik dat in mijn 25-jarige carrière al van in het begin: “Het menselijk lichaam is niet gemaakt om langdurig te zitten.”  Je moet dat proberen wat te onderbreken en vroeger werd dat vooral gezegd omwille van je rug en de belasting die er op je rug komt. Nu, sinds een jaar of tien, is daar toch ook wat ander onderzoek uitgekomen dat eigenlijk zegt: “Er zitten toch nog wat andere nadelige effecten als het over onze algemene gezondheid gaat.” We zien dat – dat is ook bewezen door onderzoek – dat hoe meer dat je zit, hoe meer kans dat je hebt om cardiovasculaire problemen te ontwikkelen, hart- en vaatziekten, zwaarlijvigheid, diabetes (suikerziekte) is ermee gerelateerd, zelfs bepaalde vormen van kanker en je hebt ook kans om vroeger te sterven dan als je minder zou zitten.  Dus, dat is eigenlijk allemaal door onderzoek – langdurig onderzoek op grote populaties – bewezen.  Dat wil niet zeggen dat als je nu 10 uur zit, dat je morgen gaat sterven, hé.  Hopelijk niet, hé Fré, maar dat is natuurlijk iets cumulatief en je moet dat op populatieniveau zien. Er is meer kans op … Er zullen inderdaad meer mensen gaan sterven als ze 10 uur of meer per dag gaan zitten. Dat is helemaal bewezen. En vandaar dat je ook wel eens hoort: “Zitten is het nieuwe roken.” Dat wordt dan als populaire slogan heel veel aangegeven om juist te wijzen op: “Kijk, roken leidt ook tot heel wat cardiovasculaire problemen, bv.“ Zitten is zoiets nieuw, roken dat weten we al lang.  Zitten is zoiets nieuw, maar ik zeg dan ook altijd: “Overdrijf dan niet.” Want, roken is slecht vanaf de eerste sigaret, maar zitten moet je wel eens doen, hé.  Niet tot in en treure blijven rechtstaan en blijven rondlopen, want dat houdt ook niet vol.  Dus, een gezonde afweging, is daar heel belangrijk. Maar, langdurig zitten heeft inderdaad belangrijke relaties, met een aantal maatschappelijke ziektes.

En je geeft daarnet aan dat er in bedrijven toch heel wat speelt en verandert, o.a. die zit-stabureaus. Hoe is jouw ervaring / jouw gevoel daarbij? Hoe ver staan we op dit moment, want ja misschien binnen grotere bedrijven wel, binnen kleinere bedrijven veel minder en het feit dat je bij Idewe er toch ook zicht op hebt.  Ik weet niet hoe het op dit moment gesteld is… als je zo het Vlaamse landschap bekijkt, is dat echt problematisch of is er echt al in heel veel gevallen echt serieus actie ondernomen de laatste jaren?  Heb je daar zicht op?

Laat me zeggen dat er verbetering is. En kan je dat wijten aan de grootte van bedrijven?  In zekere mate wel, omdat je je vooral richt op de sedentairen, dat zit zowat binnen de tertiaire sector en niet in de secundaire. Grotere banken en verzekeringskantoren, daar beginnen we dat al wat meer te zien.  Daar gaat er al meer aandacht naar het ergonomisch inrichten van de werkplek, omdat ze daar natuurlijk met heel veel mensen zijn en die eventueel ook een probleem kunnen hebben. Om aan preventie te doen is het heel belangrijk om voor zo’n grote groep van mensen dat je dat aanneemt.  En dus daar zag je al wat meer kijken naar goede bureaustoelen, instellingen van de werkplek en daar begin je dan ook te zien naar zit-statafels en naar alternatieve voorstellen van wat daar komt. Maar, ik heb toch ook al heel wat mooie voorbeelden gezien in kleine kantoortjes, waar ze toevallig omdat een van de personeelsleden een zwaar probleem heeft, en die zit-statafels zijn er oorspronkelijk gekomen omdat die voorgeschreven werden aan mensen, die een rugprobleem hadden.

Omdat, als je een rugprobleem hebt, en dan langdurig zitten, dan kan dat wel eens verergeren.  Dus, vooral voor die mensen, zag je dan, dat dat voorgeschreven werd.  Nu zie je dat dat – langzaam aan – evolueert naar ook de anderen mogen er een beroep op doen. Het komt wel. Maar, er staat nergens in onze wetgeving ook beschreven dat er een zit-statafel ter beschikking moet gesteld zijn.  Je hebt dan een bedrijfsleider – die stapt dan naar mij – en die zegt dan: “Het is allemaal schoon, wat je hier zit te beweren en wat die mensen allemaal zouden moeten hebben, maar ben ik daar eigenlijk toe verplicht?”  Nu, onze wetgeving rond werken met beeldschermen dateert van 1993.  Ondertussen ziet het er allemaal wel al een beetje anders uit op kantoor.  Dus, het is ook nodig dat we daar ook wat meer in evolueren en dat we daarbij de nodige hulpmiddelen voorzien, zodat mensen op een goeie manier hun werk kunnen uitvoeren. Maar, dan komt daar plots die coronacrisis en dan zie je dat we plots met zijn allen moeten gaan thuiswerken. En mensen zijn daar thuis helemaal niet op geëquipeerd. En dan begin je toch te zien dat er een nieuwe interesse bij bedrijven gegroeid is om dan er toch voor te zorgen dat mensen thuis ook wel wat beter kunnen zitten, ook na deze crisis, beginnen ze erover na te denken en dan is dat toch weer een gelegenheid voor ons om toch het verhaal van het onderbreken van het zitten daaraan te koppelen.  En zo komt er nu toch, merk ik, een wat hernieuwde interesse om de werkplek toch terug wat ergonomischer te gaan aanpakken met inbegrip van de aanpak van mensen die niet meer zo langdurig moeten zitten. Ja, het is eigenlijk een van de weinige voordelen van deze crisis, dat er toch wel een hernieuwde interesse is naar ergonomie toe, die ervoor zorgt dat mensen – als ze dan terugkomen naar kantoor – ze dat dan toch tenminste op een optimale manier kunnen doen.

Oké, ik heb al een vernomen ‘om de 30 minuten rechtstaan, om de 20 minuten, wat is jouw kennis en ervaring daarrond? Wat is ideaal als mensen inderdaad - als je een kantoorjob hebt - of je nu thuis werkt of terug naar kantoor gaat – om dat praktisch aan te pakken? Raad je aan om met een soort van app te werken, een wekkertje te zetten en effectief om de zoveel minuten laat je dat wekkertje dan afgaan of zeg je: “Oké, het is pas als je begint – maar dan is het meestal te laat – last te krijgen en dan rechtstaan, dat is misschien net iets te laat dan, hoe zie je dat?”

Ja, dat is dan weer de wetenschappelijke nerd in mij, ik ga dan weeral zoeken naar wat is daar evidence based. Wat is daar allemaal bewezen van? En eigenlijk de onderzoeken, die je nu terugvindt, die geven aan dat de problematiek vooral start als je ongeveer een uur aan een stuk zit. Dus daar zie je dan de grote onderzoeken naar boven komen, die een relatie vertonen met meer klachten en langdurig zitten. Maar, dan komen de klachten, dan komen de problemen.  Dus, zorg ervoor dat je zeker niet langer dan een uur gaat zitten, dat je daarvoor al probeert te onderbreken. Nu, een paar jaar geleden was men beginnen promoten ‘om de 20 minuten’.  Dat was omdat er een paar onderzoeken waren uitgekomen die vonden dat je als je na 20 minuten ging onderbreken, maar dat was vooral aangetoond bij obese mensen, bij ook zwaarlijvige mensen.  Nu het minste dat deze mensen dat gaan doen, gaat dat effect hebben.  Maar voor al de anderen was er geen effect, vooral naar energetisch verbruik, mogelijke calorieën die je daarmee gaat verbranden, .. dat is eigenlijk heel weinig dat je daar aan calorieën gaat verminderen.  Daar ga je er zeker niet mee komen. En dan gaat het alleen meer over efkes rechtstaan en terug gaan zitten. Ik promoot dan veel liever: zeker niet langer dan 45 minuten zitten en dan bewegen, hé! Wandel efkens rond, doe een paar kleine oefeningen, sta dan eventjes recht om een paar activiteiten te doen en ga daarna terug zitten. Maar ja, moet je daar inderdaad een wekker bij zetten, een alarm laten afgaan?  Bij mij zou dat niet werken, Fré.  Bij mij … ik zit dan in een flow, ik ben dan geconcentreerd met iets bezig en ik wil dan op dat moment niet gestoord worden.  Nu, ik ben natuurlijk een beetje bevooroordeeld, ik weet hoe belangrijk dat bewegen is.  Dus, ik zal dat sowieso wel in mijn levensstijl inlassen, maar om het besef te krijgen, om daar beginnende aandacht voor te krijgen dat je het regelmatig moet doorbreken, is het misschien niet slecht om daar een of ander signaal voor te gebruiken, al is dat door een wekker, door een fit-bit of door iets anders dat mensen aangewezen krijgen: “Oeps, we zijn hier al 45 minuten aan het zitten, nu moet je toch eens even doorbreken”. Dus, als een soort van ‘Aha-Erlebnis, ik moet het beginnen inbouwen’ is dat een goede trigger en nadien kunnen mensen dat zelf dan een beetje beslissen hoe zij dat zitten gaan onderbreken.

Oké ja.  Als ik daarstraks vroeg naar welke dingen je je op je sterfbed wil herinneren, zeg je dat genieten toch een belangrijk aspect is. Ik zeg ook wel eens: “Genieten hoeft niet altijd met een halve fles wijn leegzabberen zijn”.  Als iemand dat wil doen, geen probleem op zich.  Wat zie jij …. Wat is voor jou genieten en zijn daar misschien dingen en ook misschien dingen gerelateerd met bewegen?  Je bent een loper ook.  Wat is voor jou genieten?

Ja, voor mij is buiten zijn heel belangrijk. En inderdaad lopen is daar zeker een hele belangrijke in. Ik heb eigenlijk heel mijn leven gesport. Sportlopen ben ik pas de laatste jaren op sportkot beginnen doen. Met wat vriendinnen vonden we dat we mekaar te weinig zagen, iedereen had stage en we wilden toch nog eens een keer iets samen doen.  Ja, dat is eigenlijk sinds het begin van mijn 20-er jaren ben ik wat aan het lopen en ik ben daar soms ook wel een beetje, euh, niet extreem in geweest, maar echt wel serieuze doelen voor mezelf gesteld, zoals de 20 km van Brussel, ik heb een paar marathons gelopen, dus dat was allemaal heel belangrijk voor mij. Maar, dat kost ook enorm veel energie om dat te coördineren in je gewoon leven, waar je voltijds werkt, met een partner die het heel druk heeft, twee opgroeiende kinderen … Ja, dat was opstaan om zes uur ’s morgens om dan te gaan lopen en na een tijdje had ik dat ook wel een beetje gehad.  Ik loop nu nog altijd, maar op een veel recreatiever niveau en ik ben daar veel meer van beginnen te genieten.

Ook wandelen bijvoorbeeld. Vroeger zou ik voor 5 km niet buiten gekomen zijn, maar nu, ideaal, hé. Met dat thuiswerk ook, om eventjes onder de middag een frisse neus te nemen.  Het is zo’n prachtig weer geweest of ’s avonds om half zes mijn computer af te sluiten, dan nog rap eventjes een wandelingetje te doen, dus buiten zijn is voor mij wel echt heel belangrijk en voldoende bewegen. Ik heb ook altijd gedanst, doe ik nog altijd een uur per week – ja, nu mag het nog altijd niet, maar we gaan er stilletjesaan naar toe – maar dat was ook heel leuk om dat met de vriendinnen te doen. Dus, bewegen, ja dat is echt een hele belangrijke en dan liefst in compagnie, met familie of vrienden.  Die vormen ook een heel belangrijk aspect in dat genieten van het leven. En ja, sorry Frédéric, maar ik hou ook wel van een goed glas wijn en eens een keer lekker gaan eten.  Daar kijk ik enorm naar uit om dat binnenkort terug te gaan doen. En ja, dat zijn echt wel dingen van genieten voor mij.  En boeken lezen! Dat is nog iets, dat ik graag doe.

Oké. En boeken lezen is – want je gaf al aan dat je veel belang hecht aan die wetenschappelijke onderbouwing, wat ik alleen maar kan toejuichen – is dat dan altijd wetenschappelijke lectuur of niet persé?

Dat hoeft niet persé.  Nu, natuurlijk, in mijn job lees ik heel veel, maar dat zijn dan meestal geen boeken, maar wetenschappelijke artikels – ik schrijf er zelf ook – zo neem ik daar al veel wetenschappelijke informatie uit.  Ja, ik lees ook wel graag boeken, die daar wat mee gerelateerd zijn, waarin bv. op een meer populistische manier wordt uitgelegd waarom fysiek en mentaal welzijn belangrijk is.  Daar heb ik boeken zowel van collega’s als van anderen, van coaches, rond gelezen.  Alles  wat te maken heeft met fysiek en mentaal welzijn lees ik sowieso heel graag.

Maar daarbuiten, even goed politieverhalen, thrillers, soms ook wel eens Engelse titels.  Ja, ik heb ook in deze periode zo wat opnieuw de bibliotheek ontdekt, omdat je toch wel wat meer tijd hebt om ook wel wat te lezen. Dus ja, ik lees wel heel graag.

Super, misschien ook wel interessant voor de lezer.  Je geeft aan dat boeken misschien een andere wereld zijn.   Maar, wat vooral interessant lijkt zijn die boeken rond fysiek en mentaal welzijn van collega’s, maar ook van coaches. Ik zal u binnenkort een exemplaar van mijn boek bezorgen. Dan kan je dat meteen ook eens lezen.  Zijn er tips rond mentaal en fysiek welzijn – de luisteraar is daar ongetwijfeld in geïnteresseerd – misschien dat je daar nu enkele voorbeelden kan van geven en dat we achteraf misschien nog eens contact kunnen hebben om dan je favoriete lijstje bij deze aflevering toe te voegen.  Dat is misschien nog wel een leuk idee. Maar, zijn er nu op dit moment misschien één of twee boeken, waarvan je zegt: “Ja, dat is toch wel aanrader rond fysieke fitheid, mentale fitheid, …?”

Misschien mijn eigen boek dat in september uitkomt.  Dat is ook weer zo’n voordeel van de crisis dat je er wat extra tijd aan kunt besteden.  Want dat was iets dat al jaren blijven hangen was en in dus in september komt mijn boek uit, ‘My happy office’, en dat gaat over fysiek en mentaal welzijn op het werk. Daar zijn al heel veel boeken geschreven, maar vooral naar HR toe of naar leidinggevenden toe.  Maar, bij mijn boek wil ik vooral de werknemer zelf wat aanspreken en wat tips gaan geven.  Dus ja, …

Misschien kunnen we voor de lezer zo wel één boek wegschenken?

Ja, prima, dat kunnen we zeker. (N.v.d.r: Deze actie is afgelopen maar je kan HIER nog wel Veerle's boek bestellen)

Nu waar heb ik heel veel informatie uitgehaald, vooral naar dat mentale welzijn. “Probeer nu toch ook eens wat te deconnecteren en je wat meer te concentreren als je werkt en weg van je sociale media.”  Dat zijn de boeken van Cal Newport. Die zijn ook in het Nederlands vertaald. Eentje ervan is ‘Diep werk’ om je echt te leren concentreren. Dat vond ik ook echt wel een goeie.

‘Focus’ Van Marc Tigchelaar, is ook een goed boek, om meer naar concentratie te gaan.

En dan heb je ook nog boeken van Theo Compernolle, Elke Geraerts, Tim Christiaens. Er zijn er eigenlijk verschillende die echt naar dat mentale welzijn gaan. Daar zijn heel wat boeken rond, rond dat mentale welzijn.

Mijn boodschap is vooral om dat te koppelen aan dat fysieke welzijn.  Dat wordt soms wel eens vergeten. En dan bedoel ik die ergonomie en meer beweging. Want beweging heeft ook een effect mentaal gezien, hé. Je voelt je frisser in je hoofd, je kan je nadien terug meer gaan concentreren. Naast alle fysieke voordelen voor je lichaam heeft bewegen ook heel wat mentale positieve aspecten.

Ja, heel belangrijk inderdaad. Oké, je spreekt over boeken over mentaal welzijn, maar boeken rond fysiek welzijn, geen echte tip of is er daar geen die je te binnen schiet?

Ja, daar kan je echt heel ver in gaan, hé.  Ga je daar ook naar sportprestaties en dergelijke. Ja, ik heb enorm genoten van de boeken van Paul Van den Bosch, toen ik aan het trainen was voor mijn marathons.  Maar, dan gaat het al specifiek naar training en naar specifiek echt zware fysieke beweging toe.

Bij fysiek welzijn op kantoor kom je wel bij de klassieke handboeken rond ergonomie, hé. Maar, die gaan misschien voor de mensen al iets te ver. Omdat die zich niet alleen naar kantoorsituaties richten, maar ook naar ergonomie op alle mogelijke werkplekken: in magazijnen of die de zorgsector betreffen of tillen en verplaatsen van lasten. Ook die aspecten zijn belangrijk binnen de ergonomie. En dan heb je natuurlijke die boeken, die daar naartoe gaan.

Je geeft dan aan dat die boeken eerder bestemd zijn voor HR bv. … en niet als leesvoer voor de gemiddelde persoon.

Ja, neen, die ergonomische boeken gaan dan meer naar preventie-adviseurs. Die dan eigenlijk bedrijven gaan bijstaan om ervoor te zorgen dat ergonomie in elk beroep geoptimaliseerd wordt.

En, het mentale inderdaad, het fysieke ook, hoor ik … Ik probeer ook wel tips en adviezen te geven rond voeding. Je gaf al aan dat je af en toe geniet van een glaasje wijn en iets lekkers gaan eten. Kan je daar misschien tips rond geven, want je hebt een heel druk leven, je hebt ook al wat opgesomd, waaruit blijkt dat er heel wat op je bord ligt. Hoe pak je dat concreet aan?  Dat is misschien ook nog wel handig, leuk voor de luisteraar om dat te horen.  Hoe ga je ermee om: zo’n druk leven en dan nog zien dat je gezond eet?

Ja, ik probeer mijn gezin ook mee te krijgen om gezond te leven. Niet alleen voor mezelf, hé, maar dan moet je maar eens een keer een interview doen met mijn kinderen.  Die zullen dan wel zeggen: “Ons mama is daar altijd met haar slaatjes.  Die geeft overal slaatjes bij.  We kunnen geen lasagne eten of er is een slaatje bij.” Dat is mijn compromis dan.  Maar, zo proberen we altijd om toch iets gezonds ook erbij te halen. En ik hou enorm van die kookboeken, die met 4 of met 6 gerechten iets samenstellen, zeker in de week, het moet dan snel gaan, je bent wat later thuis, dus altijd zien dat de ijskast goed gevuld is met verse producten.  Dat is toch ook wel belangrijk.  Dat vond ik toch ook een uitdaging in deze crisis.  We hebben ons voorgenomen om nog 1 keer week naar de supermarkt te gaan en wat ik nooit gedaan heb in mijn leven, plots heb ik nu weekmenu’s opgesteld. Ik heb elke donderdagavond een menu gemaakt voor de volgende week. En ook mijn boodschappenlijstje en dan waren die kookboeken heel handig om toch op een gezonde manier en met een aantal ingrediënten iets goeds op tafel te zetten. Daar heb ik heel veel aan gehad.  En ja, dat heeft mijn kookstijl toch wel een beetje veranderd, tijdens de coronacrisis. Hier in de familie zijn er geen kilo’s bijgekomen.

Oké, en dat is iets dat je gaat meenemen, bv. het opstellen van zo’n weekmenu, zo’n boodschappenlijstje …

Het is nog altijd corona, ik kan me voorstellen dat je nog altijd niet happig bent om elke dag de supermarkt binnen te springen.  Is dat iets waarvan je zegt dat dat misschien een blijvertje is of …

Ja, dat is zeker een blijver, want daar spaar je ook weer heel veel tijd mee uit. Dat is zeker iets wat ik doe en je week is heerlijk gevarieerd, met een gevarieerd aanbod van vis, vlees.  We hebben een dochter die vegetarisch is, daar moet je ook rekening mee houden, hé.   Niet al onze plats zijn vegetarisch tijdens de week. We moeten voor haar een alternatief voorzien, maar we eten toch ook 2 keer per week vegetarisch.  Dan kan ze ook met ons alles mee-eten. Dat vraagt wat aanpassingen.  Normaal is dat een kotstudent en heb ik daar minder werk aan, maar die was nu natuurlijk terug thuis.  Dus, nu moest ik in mijn patroon daar ook weer rekening mee houden. Maar, op die manier ziet eigenlijk ook ons menu er wat gevarieerder uit.

Top. Stel dat ik de vraag stel: “Fitheid betekent dat je je gezond, energiek voelt.  Hoeveel op een schaal van 0 tot 100, hoe fit voel jij je op dit moment?” 

Vandaag is dat 85, gisteren zou dat 55 geweest zijn. Dat komt vooral… waarom kan dat zo fluctueren of waar zit voor mij het grote verschil?  Dat is als ik slecht geslapen heb. En slecht slapen is voor mij – ik heb mijn nachtrust nodig van minstens 7 uur, liefst zelfs 8  - en als dat minder is, heeft dat een enorme impact op mijn energiepeil.

En ja, ik had slecht geslapen.  Het kwam vooral omdat ik voor het eerst sinds weken heel vroeg moest opstaan, om half 6. En ja, ik ben dat al weken niet meer gewoon en ik was daar zo hard me bezig dat ik heel moeilijk kon inslapen, dat ik natuurlijk ook voor mijn wekker wakker was en dus had ik veel te weinig geslapen en dat is nog een andere belangrijke factor, waar we het eigenlijk niet over gehad hebben, maar die ook een belangrijke is, dat is onze rust.  Dat heeft toch een enorme impact op hoe energetisch we tijdens de dag kunnen zijn.

Zeker en vast. Heb je nog een belangrijke tip rond slapen?

Als ergonoom zal ik onmiddellijk zeggen: “Zie dat je een goed bed hebt”. Dat is ook een heel belangrijke.  Dat onze houding in ons bed ook zo optimaal mogelijk is.  Dat je al niet rechtstaat met rugpijn ’s ochtends, wakker wordt ’s nachts van je nek die niet goed gelegen heeft.  Dat was bij mij het probleem niet. Het was gewoon dat ik mentaal niet tot rust kwam.

Ja. Klopt het effectief dat je liefst in zijlig ligt?  Ik heb ooit stage gedaan in de rugscholing in Gasthuisberg – dat is ondertussen al wel ettelijke jaartjes geleden - en daar werd toch gezegd dat in zijlig je wervelkolom zo kan blijven en dat buiklig slecht zou zijn.  Is dat nog steeds zo?

Die visie is nog niet veranderd.  Dat is nog altijd juist. Je moet natuurlijk wel een goed bed hebben, dat is een basisvereiste. Je moet een goeie ondersteuning hebben, die dan toch wat verschillend kan zijn.  Bij de vrouw is het bekken wat zwaarder, je moet zien …, het hangt ook wat af van je partner. Als je een partner hebt, moet je zien hoe die zijn lichaamsbouw is, want als daar 20-30 kg verschil in is, kan het ook zijn dat niet diezelfde matras geschikt is voor beide.  Daar moet je dan ook rekening mee houden. Dus: het basissysteem moet goed zitten en dan inderdaad, als je dan in zijlig ligt, dan – door het feit dat je een goede matras en onderbodem hebt – krijg je de perfecte ondersteuning van je schouders, van je bekken, en ligt je wervelkolom mooi horizontaal en mooi plat.  Dat is het beste ook als je zo’n nieuwe matras gaat uittesten dat je op je zij gaat liggen en dat je iemand anders laat zien of je wervelkolom mooi – van de kruin van je hoofd tot je aan je bekken - één mooie horizontale lijn is.  Nu, er zijn ook mensen, die op hun rug slapen.  Dat gaat perfect ook.  Sommigen hebben dan wel eens een kussentje extra nodig voor onder de knieën.  Maar, ook met een perfect bed, moet je ook goed op je rug kunnen slapen.  En ja buiklig, dat is natuurlijk niet ideaal.  Dan lig je wat meer in banaan, dan probeer je je rug wat hol te trekken en dat kan voor wat meer spanning zorgen op de onderste wervel.

En om de 10 jaar matras vervangen?

Ja, dat blijft nog altijd. En zeker ook tijdens die 10 jaar die matras niet altijd op dezelfde manier leggen en die matras ook regelmatig draaien.  Dat is zowel naar verluchting als naar slijtage van de matras belangrijk.

Is er misschien nog één vraag, die ik je had moeten stellen om af te ronden en die ik nog niet gevraagd heb … Wat denk je?

Neen, ik denk dat wij heel veel gezegd hebben op deze beknopte tijd.  Maar, als er nog een andere zaak is, waaraan je denkt of je wilt nog iets weten dan kan je me contacteren.  Dan doen we nog eens een gezellige babbel nadien.

Inderdaad, misschien is het een idee dat ik de aflevering van deze podcast naar buiten breng, als jouw boek uitkomt, en dat we dan misschien 1 exemplaar kunnen wegschenken aan de luisteraars.

Dat kunnen we zeker doen.

In ieder geval hartelijk bedankt voor je tijd, Veerle.

Graag gedaan.

Nog een prettige dag.

Ja, en hou je goed, hé.

Ja, hetzelfde!

Wil jij Veerle's boek 'My Happy office' bestellen? Dat kan hieronder: 

Hieronder nog een overzichtje van enkele van Veerle's favoriete boeken: